Thuế thu nhập cá nhân là một trong những khoản thuế bắt buộc phải đóng tại Việt Nam. Thông thường, đối với các cá nhân làm trong doanh nghiệp, khoản thuế này sẽ được tính bởi doanh nghiệp và khấu trừ vào lương trả hàng tháng.
Tuy nhiên, trong trường hợp phải tự đóng thuế, việc hiểu biết về cách tính thuế TNCN chắc chắn sẽ khiến việc nộp thuế của bạn trở nên đơn giản hơn.
Xem thêm:
- Hộ kinh doanh cá thể là gì? Hộ kinh doanh cá thể có phải đóng thuế không?
- Thành lập chi nhánh công ty nước ngoài tại Việt Nam cần điều kiện gì?
Thuế thu nhập cá nhân là gì?
Thuế thu nhập cá nhân (hay Personal income tax) là một khoản tiền mà bất cứ cá nhân nào có thu nhập sẽ phải trích nộp một phần vào ngân sách nhà nước.
Thu nhập của cá nhân ở đây được tính từ tiền công, tiền lương làm việc, thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng vốn,… hay bất cứ hoạt động hợp pháp nào đem lại thu nhập cho cá nhân đó.
Thuế TNCN có đặc điểm là không đánh vào người có thu nhập thấp. Như vậy, khoản thu này sẽ góp phần làm giảm sự chênh lệch giữa các tầng lớp trong xã hội.
Đối tượng phải nộp thuế cá nhân chia làm 02 loại:
- Cá nhân cư trú: Khoản chịu thuế sẽ là khoản tiền phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam (không phân biệt nơi trả thu nhập);
- Cá nhân không cư trú: Khoản chịu thuế là thu nhập phát sinh tại Việt Nam (không phân biệt nơi trả/ nhận thu nhập)
Thuế thu nhập cá nhân đóng vai trò gì?
Tăng nguồn thu ngân sách nhà nước
Thuế được coi là một trong những nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước. Khi nền kinh tế không ngừng phát triển, kéo theo thu nhập bình quân đầu người cũng sẽ cao lên cùng với đó là sự gia tăng của thuế thu nhập cá nhân.
Đóng góp thực hiện công bằng xã hội
Như đã nói ở trên, thuế không đánh vào những người có thu nhập thấp vì vậy sẽ góp phần làm giảm khoảng cách giàu nghèo – vấn đề tồn tại rất lâu trong nền kinh tế Việt Nam.
Điều tiết vĩ mô nền kinh tế
Đây là loại thuế được coi như một công cụ giúp điều tiết vĩ mộ, kích thích các cá nhân tiết kiệm và đầu tư theo hướng nâng cao năng lực hiệu quả xã hội.
Phát hiện những khoản thu nhập bất hợp pháp
Thuế đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện các hành vi sai trái như: nhận hối lộ, tham ô, kinh doanh mặt hàng bị cấm,…
Khắc phục hạn chế của một số loại thuế khác
Thuế thu nhập tính theo phương pháp lũy tiến từng phần sẽ góp phần đảm bảo tính công bằng của hệ thống thuế hơn so với những loại thuế tính theo phương thức lũy thoái: thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu dùng
Hạn chế thất thu thuế
Trường hợp doanh nghiệp tự kê khai cao hơn thực tế những chi phí phải trả cho cá nhân với mục đích trốn thuế; thì các cá nhân được kê khai tăng thêm đó sẽ phải nộp thêm thuế tương ứng với phần phát sinh. Từ đó, góp phần khắc phục hạn chế thất thu về thuế.
Thuế thu nhập cá nhân có cách tính như thế nào?
Mỗi đối tượng khác nhau sẽ có quy định pháp luật áp dụng mỗi phương pháp và mức đóng thuế riêng. Theo quy định hiện nay, có 3 cách tính thuế TNCN dành cho 3 đối tượng khác nhau:
| Khấu trừ 10% | Khấu trừ 20% | Tính thuế lũy tiến từng phần |
| Cá nhân cư trú có ký hợp đồng lao động thời hạn dưới 3 tháng | Cá nhân không cư trú (cá nhân là người nước ngoài) | Cá nhân cư trú có ký hợp đồng lao động thời hạn từ 3 tháng trở lên |
Lưu ý: Cá nhân không cư trú sẽ không cần phải quyết toán thuế TNCN
Trong trường hợp cá nhân cư trú có hợp đồng lao động có thời hạn lớn hơn 3 tháng sẽ tính thuế lũy tiến theo các bậc như ở phần dưới đây.
Các bậc tính thuế thu nhập cá nhân
Căn cứ quy định tại Phụ lục số 01/PL-TNCN ban hành kèm theo Thông tư 111/2013/TT-BTC. Có 7 bậc tính thuế TNCN
| BẬC | THU NHẬP TÍNH THUẾ/THÁNG |
THUẾ SUẤT |
| 1 | Đến 5 triệu đồng (trđ) | 5% |
| 2 | Trên 5 trđ – 10 trđ | 10% |
| 3 | Trên 5 trđ – 18 trđ | 15% |
| 4 | Trên 18 trđ – 32 trđ | 20% |
| 5 | Trên 32 trđ – 52 trđ | 25% |
| 6 | Trên 52 trđ – 80 trđ | 30% |
| 7 | Trên 80 trđ | 35% |
Các mức giảm trừ thuế TNCN
- Giảm trừ gia cảnh đối với chính bản thân người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm);
- Giảm trừ gia cảnh đối với mỗi một người phụ thuộc người nộp thuế là 4,4 triệu đồng/tháng.
- Giảm trừ các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện, đóng góp từ thiện, khuyến học, nhân đạo.
Các khoản thu nhập miễn thuế sẽ gồm:
- Phần tiền lương làm ban đêm, làm thêm giờ;
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên là người Việt Nam làm việc cho hãng tàu nước ngoài; hoặc hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.
Như vậy, để tính thuế TNCN người lao động cần có mức lương tối thiểu là 11.000.000 đồng/tháng (nếu không có người phụ thuộc); và 15.400.000 đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc).
Trên đây là tất cả những thông tin cần biết liên quan đến cách tính thuế thu nhập cá nhân. Truy cập website của VnLaw để biết thêm những thông tin liên quan.
