Quy định về quà biếu của doanh nghiệp?
Luật sư cho tôi hỏi:
Vào các ngày lễ tết như Tết trung thu, Tết nguyên đán thì công ty có chuẩn bị quà biếu để mang lên trụ sở Cơ quan nhà nước để chúc Tết, có nơi thì chúc tập thể (cả phòng chung) chỗ thì chúc riêng có tên cụ thể 1 người (thường là lãnh đạo cơ quan và cá nhân mà mình hay làm việc). Đây chỉ là quà chúc vào dịp lễ tết, 1 hình thức mang tính xã giao thông thường, không phải là mang quà đi để xin hay vụ lợi việc gì cho Công ty.
Vậy: Hiện tại Luật Việt Nam quy định thế nào về phòng chống hối lộ và tham nhũng? Đặc biệt, Luật có quy định gì về giới hạn của giá trị món quà là bao nhiêu khi tặng cơ quan nhà nước hay không?
Vnlaw tư vấn cho bạn như sau:
Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 quy định:
Điều 2. Các hành vi tham nhũng
- Các hành vi tham nhũng trong khu vực nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị khu vực nhà nước thực hiện bao gồm:
- b) Nhận hối lộ;
- Các hành vi tham nhũng trong khu vực ngoài nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước thực hiện bao gồm:
- c) Đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của doanh nghiệp, tổ chức mình vì vụ lợi.
Điều 22. Tặng quà và nhận quà tặng
- Cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình.
Nghị định số 59/2019/NĐ-CP quy định:
Điều 25. Quy định về việc nhận quà tặng
Cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình. Trường hợp không từ chối được thì cơ quan, tổ chức, đơn vị phải tổ chức quản lý, xử lý quà tặng theo quy định tại Điều 27 của Nghị định này.
Điều 26. Báo cáo, nộp lại quà tặng
- Cơ quan, tổ chức, đơn vị khi nhận được quà tặng không đúng quy định thì phải từ chối; trường hợp không từ chối được thì phải giao lại quà tặng cho bộ phận chịu trách nhiệm quản lý quà tặng của cơ quan, đơn vị đó để xử lý theo quy định tại Điều 27 của Nghị định này.
- Người có chức vụ, quyền hạn khi nhận được quà tặng không đúng quy định thì phải từ chối; trường hợp không từ chối được thì phải báo cáo Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị mình hoặc Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp trên trực tiếp và nộp lại quà tặng để xử lý theo quy định tại Điều 27 của Nghị định này trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được quà tặng.
Báo cáo được thể hiện bằng văn bản và có đầy đủ các nội dung: Họ, tên, chức vụ, cơ quan, địa chỉ của người tặng quà; loại và giá trị của quà tặng; thời gian, địa điểm và hoàn cảnh cụ thể khi nhận quà tặng; mối quan hệ với người tặng quà.
Điều 28. Xử lý vi phạm quy định về tặng quà và nhận quà tặng
- Cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng tài chính công, tài sản công tặng quà không đúng quy định thì phải bồi hoàn giá trị quà tặng cho Nhà nước. Cá nhân sử dụng tài chính công, tài sản công tặng quà không đúng thẩm quyền, không đúng quy định thì phải bồi hoàn giá trị quà tặng và tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài nhà nước.
- Người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị vi phạm quy định về nhận quà tặng, xử lý quà tặng, người có chức vụ, quyền hạn vi phạm quy định về nhận quà tặng, báo cáo, nộp lại quà tặng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý theo quy định của pháp luật về xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài nhà nước.
Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 quy định:
Điều 354. Tội nhận hối lộ
- Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
- a) Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm hoặc đã bị kết án về một trong các tội quy định tại Mục 1 Chương này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- b) Lợi ích phi vật chất.
Điều 364. Tội đưa hối lộ
- Người nào trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn hoặc người khác hoặc tổ chức khác bất kỳ lợi ích nào sau đây để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
- a) Tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;
- b) Lợi ích phi vật chất.
Căn cứ Khoản 2 Điều 22 Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 và Điều 25 Nghị định số 59/2019/NĐ-CP: “Cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của mình”.
Cơ quan, tổ chức, đơn vị khi nhận được quà tặng không đúng quy định thì phải từ chối; trường hợp không từ chối được thì phải giao lại quà tặng cho bộ phận chịu trách nhiệm quản lý quà tặng của cơ quan, đơn vị đó để xử lý theo quy định (theo Khoản 1 Điều 26 Nghị định số 59/2019/NĐ-CP).
Người có chức vụ, quyền hạn khi nhận được quà tặng không đúng quy định thì phải từ chối; trường hợp không từ chối được thì phải báo cáo Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị mình hoặc Thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp trên trực tiếp và nộp lại quà tặng để xử lý theo quy định (theo Khoản 2 Điều 26 Nghị định số 59/2019/NĐ-CP).
Như vậy, theo các quy định trên, cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn không được trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức của công ty nếu công ty có liên quan đến công việc do cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn giải quyết hoặc thuộc phạm vi quản lý của họ. Các cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn này phải từ chối các quà tặng không đúng quy định; trường hợp không từ chối được thì phải báo cáo, giao nộp lại quà tặng để xử lý theo quy định pháp luật.
Với quy định này, việc cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân không có liên quan đến công việc do mình giải quyết và không thuộc phạm vi quản lý của mình thì chưa được quy định cụ thể.
Luật hiện hành không quy định giới hạn quà tặng cho cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có chức vụ, quyền hạn. Nếu như trước ngày 01/7/2019, việc nhận quà tặng có giá trị dưới 500.000 đồng là được phép theo Quyết định số 64/2007/QĐ-TTg ngày 10/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ mà người nhận quà tặng không cần phải báo cáo, thì nay không có ngoại lệ nào được cho phép theo Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 và Nghị định số 59/2019/NĐ-CP.
Về xử lý vi phạm:
Điều 28 Nghị định số 59/2019/NĐ-CP quy định xử lý vi phạm đối với: cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng tài chính công, tài sản công tặng quà không đúng quy định; cá nhân sử dụng tài chính công, tài sản công tặng quà không đúng thẩm quyền, không đúng quy định; người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị vi phạm quy định về nhận quà tặng, xử lý quà tặng, người có chức vụ, quyền hạn vi phạm quy định về nhận quà tặng, báo cáo, nộp lại quà tặng.
Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 và Nghị định số 59/2019/NĐ-CP không quy định xử lý vi phạm đối với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đưa quà tặng. Tuy nhiên, tùy từng hành vi đưa quà tặng nếu vi phạm quy định pháp luật thì tùy theo mức độ vi phạm mà chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Về xử lý hình sự:
Hành vi tặng và nhận quà tặng để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người tặng là hành vi đưa hối lộ, nhận hối lộ, tùy theo mức độ sẽ bị xử lý hình sự (căn cứ Điểm b Khoản 1, Điểm c Khoản 2 Điều 2 Luật Phòng, chống tham nhũng 2018, Điều 354, Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017).
Theo đó, người nào trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn hoặc người khác hoặc tổ chức khác tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng (đưa một lần hoặc nhiều lần) để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì phạm Tội đưa hối lộ theo Khoản 1 Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.
Trân trọng!
Để được hỗ trợ và tư vấn chi tiết, Quý khách hàng vui lòng liên hệ chúng tôi:
Công ty Luật TNHH Đại Việt
Phòng Pháp luật Doanh nghiệp (vnlaw) tầng 5 tòa nhà số 9 Vạn Phúc, Ba Đình, Hà Nội
Luật sư Phạm Xuân Dương – Phó giám đốc
Mobile: 0933668166; zalo: 0933668166
Email: xuanduong@luatdaiviet.vn
Tham khảo:
- Trách nhiệm hình sự đối với Pháp nhân thương mại trong Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 (luatdoanhnghiep.com);
- Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13 ban hành ngày 27/11/2015 (luatdoanhnghiep.com)