Trách nhiệm của ngân hàng msb đối với khoản tiền của khách hàng bị mất do cán bộ chiếm dụng

Trách nhiệm MSB?

Theo thông tin mới đăng tải trên Vnexpress (https://vnexpress.net/giam-doc-ngan-hang-msb-thanh-xuan-bi-bat-4727786.html) bà Bùi Thị Hoài Anh, Giám đốc chi nhánh Thanh Xuân – Ngân hàng Hàng Hải Việt Nam, bị bắt với cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt 338 tỷ đồng của khách hàng.

Trước đó, hồi tháng 10/2023, Cơ quan An ninh điều tra Công an TP Hà Nội tiếp nhận tin báo của Ngân hàng Hàng Hải Việt Nam (MSB) về việc phát hiện bà Hoài Anh có dấu hiệu chiếm đoạt của khách 165 tỷ đồng

Vậy câu hỏi đặt ra trong trường hợp này trách nhiệm đối với khoản tiền gửi của khách hàng bị chiếm dụng thì ai là người có trách nhiệm? Ngân hàng MSB hay là bà Bùi Thị Hoài Anh? Hãy cùng vnlaw tìm hiểu các quy định pháp luật trong trường hợp này nhé.

Quy định pháp luật

Theo quy định pháp luật, khách hàng gửi tiền vào ngân hàng thì đây là một dạng hợp đồng gửi giữ tài sản theo quy định của pháp luật dân sự. Thông qua giao dịch gửi tiền ngân hàng thì giữa khách hàng và ngân hàng đã xác lập một hợp đồng gửi giữ tài sản.

Căn cứ theo Điều 554 Bộ luật Dân sự 2015 thì hợp đồng gửi giữ tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên giữ nhận tài sản của bên gửi để bảo quản và trả lại chính tài sản đó cho bên gửi khi hết thời hạn hợp đồng, còn bên gửi phải trả tiền công cho bên giữ, trừ trường hợp gửi giữ không phải trả tiền công.

Tại Điều 557 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định bên giữ tài sản có nghĩa vụ: Bảo quản tài sản như đã thoả thuận, trả lại tài sản cho bên gửi theo đúng tình trạng như khi nhận giữ; Chỉ được thay đổi cách bảo quản tài sản, nếu việc thay đổi là cần thiết nhằm bảo quản tốt hơn tài sản đó nhưng phải báo ngay cho bên gửi biết về việc thay đổi; Báo kịp thời bằng văn bản cho bên gửi biết về nguy cơ hư hỏng, tiêu hủy tài sản do tính chất của tài sản đó và yêu cầu bên gửi cho biết cách giải quyết trong một thời hạn; nếu hết thời hạn đó mà bên gửi không trả lời thì bên giữ có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo quản và yêu cầu bên gửi thanh toán chi phí; phải bồi thường thiệt hại, nếu làm mất mát, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng.

Ngoài ra, theo Điều 10 Luật các tổ chức tín dụng, để bảo vệ quyền lợi của khách hàng các tổ chức tín dụng phải có trách nhiệm như: Tham gia tổ chức bảo toàn, bảo hiểm tiền gửi theo quy định của pháp luật và công bố công khai việc tham gia tổ chức bảo toàn, bảo hiểm tiền gửi tại trụ sở chính và chi nhánh; Tạo thuận lợi cho khách hàng gửi và rút tiền, bảo đảm thanh toán đủ, đúng hạn gốc và lãi của các khoản tiền gửi; Từ chối việc điều tra, phong tỏa, cầm giữ, trích chuyển tiền gửi của khách hàng, trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật hoặc được sự chấp thuận của khách hàng.

Cũng tại khoản 2 điều 5 Thông tư 23/2014/TT-NHNN hướng dẫn việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thì chủ tài khoản có các nghĩa vụ sau: Kịp thời thông báo cho tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán nơi mở tài khoản khi phát hiện thấy có sai sót, nhầm lẫn trên tài khoản của mình hoặc nghi ngờ tài khoản của mình bị lợi dụng; Hoàn trả hoặc phối hợp với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán hoàn trả các khoản tiền do sai sót, nhầm lẫn đã ghi Có vào tài khoản thanh toán của mình; Chịu trách nhiệm về những thiệt hại do sai sót hoặc bị lợi dụng, lừa đảo khi sử dụng dịch vụ thanh toán qua tài khoản do lỗi của mình.

Đánh giá pháp lý trách nhiệm MSB

Theo quy định khách hàng gửi tiền vào ngân hàng nếu đã hoàn tất mọi thủ tục theo đúng quy định của pháp luật và của ngân hàng thì việc gửi đã xong. Giữa ngân hàng và khách hàng đã xác lập xong với nhau quan hệ pháp luật gửi tiền.

Việc trong thời gian phía khách hàng và ngân hàng đang thực hiện hợp đồng gửi giữ tài sản, nhưng phía ngân hàng để mất tiền của khách hàng thì phía ngân hàng phải chịu hoàn toàn trách nhiệm, phải bồi thường cho khách hàng một cách kịp thời tránh ảnh hưởng tới uy tín. Còn việc nhân viên ngân hàng là người thực hiện hành vi chiếm đoạt tiền gửi của khách thì ngân hàng phải là người trình báo công an vì phía ngân hàng đang là bên quản lý tài sản, khi đó ngân hàng là bị hại trong vụ án hình sự.

Trường hợp nếu ngân hàng thoái thác không nhận trách nhiệm, không bồi thường cho khách hàng thì khách hàng hoàn toàn có quyền khởi kiện vụ án dân sự yêu cầu ngân hàng phải bồi thường toàn bộ thiệt hại cho khách hàng.

Ngân hàng phải có trách nhiệm quản lý, sử dụng số tiền gửi của khách hàng theo quy định của pháp luật. Ngân hàng chỉ được phép giải ngân (chi trả, thanh toán hay chuyển số tiền này của khách hàng cho ai đó) sau khi có lệnh chi hợp pháp từ khách hàng. Số tiền gửi của khách hàng bị thất thoát (ra khỏi ngân hàng) vì bất kể lý do gì khi không có lệnh chi hợp pháp của khách hàng thì đều do lỗi của ngân hàng.

Ngân hàng MSB phải có trách nhiệm đền bù thiệt hại cho người gửi tiền. Bởi lẽ, trong quan hệ này, khách hàng là người bị thiệt hại, còn ngân hàng là người gây thiệt hại (do có lỗi trong quản lý tiền của khách hàng).

Việc nhân viên của ngân hàng làm giả hồ sơ, chữ ký của khách hàng hay của ngân hàng để rút tiền của khách hàng gửi tiền là quan hệ pháp luật khác. Khi đó, ngân hàng là người bị hại, còn nhân viên đó là người phạm pháp, người gây thiệt hại, chiếm đoạt tiền của ngân hàng. Trong quan hệ này, khách hàng gửi tiền đứng ở vị trí là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Việc xác định quan hệ pháp luật là yếu tố căn bản nhất để giải quyết các vụ án hình sự. Trong các vụ án lừa đảo chiếm đoạt tiền gửi của khách hàng vừa qua, cơ quan tố tụng cũng có quan điểm trái chiều.

Pháp luật hiện nay quy định rất rõ, nhưng vì lý do nào đó mà dư luận hoặc những người áp dụng pháp luật có những quan điểm khác nhau. Vì thế, cần thiết phải có một án lệ cho những tình huống như thế này.

Tham khảo

Góc nhìn của luật sư về vụ Ngân hàng Eximbank Quảng Ninh tính lãi kép và lãi theo dư nợ gốc

Công ty Luật TNHH Đại Việt

Phòng Pháp luật Doanh nghiệp (vnlaw) tầng 5 tòa nhà số 9 Vạn Phúc, Ba Đình, Hà Nội

Luật sư Phạm Xuân Dương – Phó giám đốc

Mobile: 0933668166; zalo: 0933668166

Email: xuanduong@luatdaiviet.vn